Σελίμ

Όνομα Τούρκων σουλτάνων. 1. Σ. ο A’, γνωστός ως Γιαβούζ (= Σκληρός), γιος του Βαγιαζήτ B’ και εγγονός του Μωάμεθ του Πορθητή (1467 - 1520). Ανέβηκε στο θρόνο το 1512 με την υποστήριξη των Γενίτσαρων και έδειξε αμέσως τον αιμοχαρή χαρακτήρα του, σκοτώνοντας δώδεκα αδελφούς και ανηψιούς του. Ο Σ. ήταν φανατικός οπαδός του δόγματος των Σουνιτών και διάταξε τη σφαγή 40 000 περίπου Περσών που ζούσαν στο κράτος του, οπαδών της αντίθετης αίρεσης των Χιιτών. Οργάνωσε επίσης εκστρατεία εναντίον της Περσίας και μπήκε θριαμβευτής στην τότε πρωτεύουσα της Ταυρίδας, όπου λεηλάτησε το χαρέμι και τους θησαυρούς του Σάχη. Το 1516 ο Σ. νίκησε τους Μαμελούκους, μπήκε στο Κάιρο και κυρίευσε την Αίγυπτο. Από εκεί πέρασε στην Αραβία και πολιόρκησε τις ιερές πόλεις της Μέκκας και της Μεδίνας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο τότε χαλίφης της Αιγύπτου, παραχώρησε στο Σ. τα χαλιφικά του δικαιώματα και τα εμβλήματα της χαλιφείας του. Από τότε, οι σουλτάνοι της Τουρκίας είχαν και τον τίτλο του χαλίφη. 2. Σ. ο B’, γνωστός ως Μαστ (= Μέθυσος), γιος και διάδοχος του Σουλεϊμάν B’ του Μεγαλοπρεπούς (1524 - 1574). Παραμέλησε τη διακυβέρνηση του κράτους, παραχωρώντας την εξουσία με απόλυτα δικαιώματα στους κατά καιρούς βεζύρηδές του, για να επιδίδεται απερίσπαστος στην προσφιλή του οινοποσία και στις απολαύσεις του χαρεμιού. Ύστερα από μια αποτυχημένη εκστρατεία εναντίον των Ρώσων, η οποία κατάληξε σε πραγματική καταστροφή στο Αστραχάν και την Κριμαία, ο Σ. κυρίευσε την Υεμένη και, παρά τις συμβουλές του μεγάλου βεζύρη Μεχμέτ Σοκόλη, κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Βενετίας και ο τουρκικός στόλος κυρίευσε την Κύπρο, όπου οι Τούρκοι έκαναν φοβερές σφαγές και λεηλασίες. Η Βενετία συμμάχησε τότε με την Ισπανία, τη Μάλτα, τον αυτοκράτορα της Γερμανίας και το κράτος του Πάπα και επακολούθησε η ιστορική ναυμαχία της Ναυπάκτου, στην οποία καταστράφηκε τελείως ο Τουρκικός στόλος (Οκτώβριος του 1871). Ο Σ. πέθανε μέσα στο λουτρό του σε κατάσταση μέθης. 3. Σ. ο Γ’, γιος του Μουσταφά Γ’ (1761 -1808). Διαδέχτηκε τον Αβδούλ Χαμήτ A’. Σουλτάνος με φιλελεύθερες αντιλήψεις, αγαπούσε την πρόοδο και τη μάθηση, γι αυτό κι αφιέρωσε τον περισσότερο χρόνο του στη μελέτη. Πίστευε μάλιστα ότι θα ήταν εύκολο να μεταβάλει την πολιτική, στρατιωτική και κοινωνική διάρθρωση της χώρας του, με μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς. Για το σκοπό αυτό συγκρότησε συμβούλιο, στα μέλη του οποίου παραχώρησε πολλά δικαιώματα, περιορίζοντας τις αρμοδιότητες του μεγάλου βεζύρη. Στις μεταρρυθμίσεις του είχε στενούς συνεργάτες, εκτός από τους Γάλλους συμβούλους του, το Φαναριώτη Αλέξανδρο Υψηλάντη, παππού του αγωνιστή της Επανάστασης του 1821 και το γιο του Κωνσταντίνο. Αλλ’ η εξωτερική πολιτική, που βασικό χαρακτηριστικό της ήταν οι καταστρεπτικοί πόλεμοι με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και οι εσωτερικές εξεγέρσεις δεν ήταν πρόσφορη για μεταρρυθμίσεις. Νικήθηκε μάλιστα και υποχρεώθηκε να συνάψει ειρήνη με την Αυστρία και τη Ρωσία. Στις ημέρες του εξάλλου, οι παραδουνάβιες ηγεμονίες αποχτήσανε μεγαλύτερη αυτονομία. Η μεταρρυθμιστική πολιτική του, προκάλεσε την οργανωμένη αντίδραση των γενιτσαρικών ταγμάτων, που τελικά τον εκθρόνισαν. Εκτελέστηκε ύστερα από 14 μήνες από το Μουσταφά Δ’, μέσα στο ανάκτορό του, όπου βρισκόταν σε περιορισμό. Ο Σελίμ Α’ (Εθνική Βιβλιοθήκη, Παρίσι). Ο Σελίμ Β’ (Τοπκαπί, Κωνσταντινούπολη). Ο Σελίμ Γ’ (Εθνική Βιβλιοθήκη, Παρίσι). Και οι τρεις υπήρξαν ονομαστοί Τούρκοι σουλτάνοι.